عصر یکشنبه ۱۵ اوت/ ۲۴ مرداد تلویزیون طلوع در یک خبر فوری اعلام کرد محمد‌اشرف غنی احمد‌زی، رئیس‌جمهوری افغانستان این کشور را ترک کرده است. دو منبعی که نامشان منتشر نشد در گفت‌وگو با این شبکه تلویزیونی خروج رئیس دولت افغانستان از کشور را تایید کردند. به فاصله کوتاهی پس از انتشار این خبر یک ویدئو کوتاه از عبدالله عبدالله، رئیس شورای عالی مصالحه ملی که در دور جدید مذاکرات با طالبان هدایت تیم مذاکره کننده دولتی را برعهده داشت در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که خبر خروج غنی را تایید می‌کرد. عبدالله در این ویدئو کوتاه از اشرف غنی به عنوان رئیس‌جمهور پیشین نام می‌برد. صبح امروز نیز برخی رسانه‌های افغانستان از خروج اشرف غنی و پناه بردن او به تاجیکستان خبر داده بودند. او پس از آن افغانستان را ترک کرد که نیروهای طالبان به دروازه‌های کابل رسیدند.

خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) یکشنبه ۲۴ مرداد به نقل از گمرک جمهوری اسلامی از «دپو»ی ۱۸ تن «مواد اولیه داروهای کرونایی» در گمرک فرودگاه خمینی تهران خبر داد. بر اساس گزارشی که به روایت این خبرگزاری از سوی مسئولان گمرک خطاب به دستگاه قضایی نوشته‌ شده، بیش از چهار تن مواد اولیه داروی فاویپیراویر، ۸۰۰ کیلوگرم مواد اولیۀ بتادکس، بیش از ۱۳ تن داروی رمدسیویر در سردخانه‌های مربوطه دپو شده است. علاوه بر این دارو یک محموله ۲۰۰ هزار بسته‌ای رمدسیویر که در یک ماه اخیر مصرف آن در ایران تا چهار برابر افزایش یافته و قیمت آن در بازار آزاد به ۱۵ میلیون تومان رسیده است، نیز در گمرک بلاتکلیف مانده است. گمرک ایران اعلام کرده است به صاحبان داروها پنج روز فرصت داده تا تکلیف داروهای دپو شده را مشخص کنند. رسوب مواد اولیه و داروی تمام شده در گمرک و مبادی ورودی کشور طی ماه‌های گذشته موجب کمبود برخی اقلام دارویی در داروخانه‌ها شده است.

انفجار مین برجای‌مانده از جنگ هشت‌ساله ایران و عراق بار دیگر جان شهروندان ایران را گرفت. پایگاه خبری کردپا یکشنبه ۲۴ مرداد اعلام کرد دو شهروند در شهرستان دهلران بر اثر انفجار «مین ضدنفر والمر» که از جنگ با عراق به‌جا مانده، کشته شده و یک تن دیگر زخمی شده است. نام کشته‌شدگان علی اکبری، از کارکنان مرکز مین‌زدایی و مهدی جوادی اعلام شده است. فرد زخمی‌شده نیز ناصر خدایی نام دارد. مین‌های به‌جامانده و عمل‌نکرده جنگ ایران عراق، در نزدیک به ۴۲ کیلومتر مربع در اراضی ایران، هر ساله جان شهروندان را می‌گیرد یا به قطع عضو آن‌ها منجر می‌شود. نهادهای نظامی به‌ویژه سپاه پاسداران اما بدون پذیرفتن مسئولیت این حوادث و پاسخگویی نسبت به تبعات آن‌ها، به تولید و کاشت مین‌های ضدنفر در مرزها ادامه می‌دهند و مقاوله‌‌نامه‌های بین‌المللی را با این بهانه که «استفاده از مین تنها راه موثر برای تامین امنیت مرزهاست»، نادیده می‌گیرند. ایران بخش‌هایی از مرز با افغانستان، پاکستان و عراق، و همچنین بسیاری از اراضی کردستان را (در جریان درگیری‌های دهه ۶۰) مین‌گذاری کرده است. بر همین اساس بخش‌هایی از مرزهای ایران با افغانستان، پاکستان و عراق مین‌گذاری شده است؛ در جریان درگیری‌های دهه ۱۳۶۰ در کردستان هم بسیاری از اراضی این منطقه مین‌گذاری شدند. یکی از گروه‌های قربانی این اقدامات کولبرها هستند. علاوه بر مین، صعب‌العبور بودن راه‌های کوهستانی، خطر سقوط، سرمازدگی، گیر افتادن در زیر بهمن و تیراندازی نیروهای انتظامی مرزبانی و سپاه به آن‌ها، زندگی کولبران مناطق مرزی استان‌های کردنشین را تهدید می‌کند.

طالبان به نزدیکی کابل رسیدند. آن‌ها در اطلاعیه ای اعلام کردند که برای تصرف پایتخت افغانستان «به زور متوسل نمی‌شوند» و «بلکه قصد دارند به صورت مسالمت آمیز وارد پایتخت شوند». همزمان تصاویر و ویدئوهایی از حضور طالبان در اطراف کابل در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است. طالبان که یک هیئت مذاکره کننده در دوحه قطر دارد، گفته است «مذاکرات در حال انجام است تا اطمینان حاصل شود که روند انتقال با خیال راحت و ایمن ، بدون به خطر انداختن جان، مال و ناموس هیچ کس، و بدون به خطر انداختن زندگی کابلی ها تکمیل می شود.» این گروه خواستار استعفای اشرف غنی احمدزی، رئیس جمهوری افغانستان شده است. اشرف غنی یک روز قبل در یک سخنرانی که از تلویزیون پخش شد در باره استعفاء سخنی نگفت اما گفت که «برای جلوگیری از خشونت هر کاری که لازم باشد انجام می‌دهد». شبکه خبری الجزیره گزارش کرده است نیروهای طالبان مقر حکومت افغانستان را محاصره کرده‌اند اما وعده کردند به دلیل مذاکره واگذاری قدرت به آن‌ها حمله نخواهند کرد. سخنگوی طالبان در صفحه شخصی اش در توییتر نوشت که مسئولیت امنیت کابل تا پایان روند انتقال با طرف دیگر (دولت افغانستان) است. این گروه گفته به افرادی که خواستار ترک کابل هستند راه امن خواهد داد و به نیروهایش دستور داده از خشونت بپرهیزند. همزمان با این تحولات برخی منابع خبری در افغانستان از فرار اشرف غنی خبر داده‌اند. الجزیره اما به نقل از یک منبع که نامش فاش نشد، نوشت رئیس جمهوری صبح یک‌شنبه ۱۵ اوت/ ۲۴ مرداد در ارگ ریاست جمهوری حضور داشته است. همچنین شبکه‌های خبری اخبار تأیید نشده‌ای مبنی بر استعفاء غنی منتشر کرده‌اند. منابع دولت افغانستان تا به حال این خبر را تأیید یا رد نکرده اند. در کابل اما بر اساس تصاویر و ویدئوهایی که منتشر شده است، جمعیت زیادی در حال ترک شهر هستند. یک تصویر نیز از زدودن عکس‌ها و تابلوهای تبلیغاتی مغازه ها منتشر شده است. طالبان صبح یک‌شنبه بدون درگیری جلال آباد را تصرف کرد. یک روز قبل، یعنی شنبه ۲۳ مرداد نیز مزار شریف و پنج مرکز ولایت دیگر را به کنترل خود درآورد.

وزارت بهداشت یکشنبه ۲۴ مرداد مرگ ۶۲۰ تن دیگر از بیماران مبتلا به کووید۱۹ و ابتلای ۳۶ هزار و ۷۳۶ نفر در شبانه‌روز گذشته را گزارش کرد. این میزان بالاترین رقم ثبت شده از ابتدای شروع همه‌گیری کرونا در ایران است. ارقامی که به تایید مقام‌های پزشکی حداکثر یک‌سوم آمارهای واقعی را منعکس می‌کنند. براساس گزارش روابط عمومی وزارت بهداشت، دست کم ۴ هزار و ۲۷۲ نفر در ۲۴ ساعت گذشته در بیمارستان‌ها بستری شده‌اند. حال ۷ هزار و ۳۲۳ تن از مبتلایان وخیم اعلام شده است. ۳۵۹ شهر کشور در وضعیت قرمز، ۵۹ شهر در وضعیت نارنجی، ۳۰ شهر در وضعیت زرد قرار دارند و به ادعای وزارت بهداشت تاکنون ۱۵ میلیون و ۹۶ هزار و ۱۴۲ نفر در ایران دوز اول واکسن کرونا را دریافت کرده‌اند. در شرایطی که برنامه واکسیناسیون به‌دلایل مختلف بسیار کند دنبال می‌شود، مسئولان نسبت به نبود دارو، سرم، اکسیژن، تخت خالی و بروز فاجعه انسانی هشدار می‌دهند. فاجعه‌ای که به اذعان بسیاری از شهروندان در حال رخ‌دادن است و برآورد می‌شود تجمعات مراسم مذهبی ماه محرم به ابعاد آن بیافزاید.

مجتبی یوسفی، عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی ایران از اعلام وصول طرح تشکیل استان خوزستان جنوبی خبر داد. او جزئیات بیشتری در باره این طرح که سال قبل از سوی گروهی از نمایندگان تدوین شده بود، بیان نکرد. بر اساس طرحی که سال قبل به مجلس ارائه شد، استان خوزستان به دو استان خوزستان شمالی و خوزستان جنوبی تقسیم خواهد شد. در این طرح مرکز استان خوزستان جنوبی، آبادان خواهد بود. محمد مولوی، نماینده آبادان در مجلس شورای اسلامی یکی از پیشنهاد‌دهندگان این طرح است. نماینده خرمشهر در مجلس شورای اسلامی هم در اظهارنظری هدف از این طرح را «تقسیم بهینه منابع» و «استفاده از ظرفیت‌های مغفول مانده» دیگر شهرستان‌های استان خوزستان عنوان کرده است. مجلس پیشین ایران نیز در یک طرح مشابه در نظر داشت سیستان و بلوچستان را به دو استان تفکیک کند. منتقدان طرح تفکیک استان‌ها در ایران نگاه امنیتی را اصلی‌ترین دلیل نهادهای حکومتی برای تقسیم استان‌ها می‌دانند. خوزستان در سال‌های اخیر یکی از اصلی‌ترین کانون‌های اعتراضات مردمی و کارگری بوده است. در تیر امسال بی‌آبی سبب اعتراضات مردمی که حداقل ده شبانه روز در شهرهای مختلف خوزستان ادامه داشت، شد. در جریان این اعتراضات که به دیگر استان‌های ایران تسری یافت، دست‌کم هشت تن به ضرب گلوله ماموران دولتی به قتل رسیدند و بیش از دویست نفر بازداشت شدند. با گذشت بیش از سه هفته از پایان اعتراضات مسئولان دستگاه قضایی و نهادهای دولتی هنوز شمار بازداشت‌شدگان را اعلام نکرده‌اند.

سعید خال، مدیرعامل سازمان بهشت زهرا تهران از افزایش «شیفت کاری» کارکنان این سازمان به دلیل بیشتر شدن آمار مرگ ناشی از همه‌گیری کرونا خبر داد. او گفت: «سخت ترین دوران خود را سپری می‌کنیم و کارکنان این سازمان بین دو تا سه شیفت مشغول کار هستند.» خال شرایط را در روزهای آتی نیز دشوار پیش‌بینی کرد و افزود: «در ۵ روز آینده کار بهشت زهرا خیلی مضاعف است.» به گفته او بالاترین آمار فوت در هفته گذشته ۲۱۶ مرگ در یک روز بوده است. ستاد مقابله با کرونا ایران با تأخیر سرانجام با تعطیلی و منع آمد و شد به مدت ۵ روز موافقت کرده است. سازمان‌های صنفی پزشکان و نمایندگان مجلس شورای اسلامی تعطیلی تنها بخشی از کسب و کارها برای متوقف کردن سرعت چرخه انتقال کووید ۱۹ را غیرموثر دانسته و خواستار به کارگیری تدابیر جدی‌تر به‌ویژه واکسیناسیون شده‌اند.

حسین قاسمی، مدیرکل امور مرزی وزارت کشور ایران از «اسکان موقت» آوارگان افغانستان که در یک ماه اخیر به دنبال پیشروی طالبان به ایران گریخته‌اند، در «اردوگاه‌های» سه استان خراسان رضوی، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان خبر داد و گفت ایران به مرور زمان آواره گان را به افغانستان باز می‌گرداند. به گفته او ایران در روزهای گذشته «افراد عادی را در مرز میلک در نقطه صفر مرزی مدیریت کرده» و به افغانستان بازگردانده است. قاسمی بدون اینکه آمار دقیقی از تعداد پناهجویان افغانستانی که در روزهای اخیر به ایران آمده‌اند ارائه کند، ورود افرادی که به گفته او «در سیستم سیاسی امنیتی افغانستان مسوولیت داشتند، نظامی یا مدیران گمرک هم مرز ما بودند یا اشخاصی بودند که مناصب دولتی داشتند» به استان های مرزی ایران را تأیید کرد و گفت که «این افراد جدای از افراد عادی برگشت داده شدند». پیشتر نیز یک مقام گمرک ایران تأیید کرده بود که تعدادی از افرادی که از افغانستان به ایران پناه آورده بودند با پرواز به کابل بازگردانده شدند. بر اساس اعلام نهادهای دولتی در غرب افغانستان تنها در دو هفته اخیر بیش از ۱۵ هزار خانواده که به ولایت هرات پناه برده بودند، آواره شده اند. جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از همسایگان افغانستان گفته تنها به افرادی که ویزا یا مجوز اقامت در ایران را داشته باشند، اجازه ورود می‌دهد.

تصاویر منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی از تجمع ضد طالبان مقابل دفتر سازمان ملل در تهران خبر می‌دهند. بر این اساس ده‌ها تن از مهاجران افغانستانی‌تبار ساکن ایران یکشنبه ۲۴ مرداد مقابل دفتر سازمان ملل شعار «مرگ و بر طالبان» و «امارت اسلامی نمی‌خوایم» سر دادند. طالبان به مزار شریف رسیدند و روز گذشته حداقل سه مرکز ولایت را تصرف کردند. کابل نیز در معرض خطر سقوط قرار دارد. در نتیجه حملات تروریست‌های طالبان ده‌ها هزار تن بی خانمان و آواره شده‌اند. در این وضعیت مذاکرات طالبان و هیئت عالی رتبه در دوحه بی‌نتیجه مانده و آمریکا تنها برای حفاظت از کارکنانش که تا پایان اوت افغانستان را ترک می‌کنند، پنج هزار نظامی به کابل می‌فرستد.

غلامحسین محسنی اژه‌ای، رئیس قوه قضاییه ایران رشوه‌گیری در دستگاه قضایی را به صورت ضمنی تأیید کرد و گفت یکی از گلایه مندی‌های مردم پیش نرفتن کارشان بدون پرداخت رشوه است. او که این مسأله را «ادعای برخی از مردم» عنوان کرد، افزود: «اینکه برخی ادعا کنند برای تشکیل یک پرونده و طرح شکایت و دادخواست مجبورند دنبال پارتی بگردند، در روح و روان مردم اثر منفی می‌گذارد و چهره عدلیه را مخدوش می‌کند.». محسنی اژه‌ای که به تازگی جانشین ابراهیم رئیسی (عضو هیئت مرگ) شده است، «پارتی‌بازی و رشوه در هر دستگاهی که باشد» را امری «ناپسند» خواند و مدعی شد که این مسأله «در دستگاه قضا هرگز قابل تحمل نیست و باید با آن مقابله کرد». او که در مراسمی با عنوان «تجلیل از همکاران آزاده»، عنوانی که ایران برای اسرای جنگی با عراق به کار می‌برد، سخن می‌گفت در بخش دیگری از سخنانش برخورد نامناسب برخی از قضات و کارکنان قوه قضاییه با مراجعان را تأیید کرد و گفت: «گاهی مردم گله‌مند هستند که یک قاضی یا کارمند با ما برخورد خوبی نداشته و به درشتی حرف زده و ما را از اتاق خود بیرون کرده است که بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد برخی از این حرف‌ها درست است.» حفاظت اطلاعات قوه قضاییه ایران ۱۴ تیر امسال از بازداشت ۱۳ کارمند این دستگاه بدون اشاره به سمت آن‌ها به اتهام «دریافت رشوه» خبر داده بود. اردیبهشت امسال نیز سخنگوی وقت قوه قضاییه از برکناری بیش از ۱۰۰۰ قاضی «پس از بازرسی های دوره‌ای» خبر داده و گفته بود ۲۳۷ نفر از کارمندان دستگاه قضایی، وکلای دادگستری و کارچاق‌کن‌ها دستگیر شده‌اند. سال قبل نیز در جریان رسیدگی به پرونده معاون اجرایی قوه قضاییه در دوره ریاست صادق آملی لاریجانی نام چند تن از قضات و مسئولان قضایی ایران که رشوه دریافت کرده بودند، فاش شد.

عبدالرضا چراغعلی، معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری تهران یکشنبه ۲۴ مرداد گفت: تحصیلات و سوابق علیرضا زاکانی با مصوبه هیات وزیران و دستورالعمل وزارت کشور درباره شهرهای بیش از یک میلیون نفر جمعیت مطابقت ندارد و برای تایید زاکانی به‌عنوان شهردار «منتخب» تهران، باید قانون را تغییر داد. به گزارش خبرگزاری کار ایران (ایلنا) معاون استاندار تهران به مسئله نظارت بر «مصوبات شوراها» اشاره کرد و گفت: «انطباق مصوبات شوراها در فرمانداری‌ها مطابق قانون انجام می‌شود. آقای زاکانی به عنوان شهردار منتخب شورای شهر تهران انتخاب شده‌اند، اما با توجه به مصوبه هیات وزیران درباره شهرهای بیش از یک میلیون نفر جمعیت و دستورالعمل وزارت کشور در این خصوص، تا این لحظه مطابق با این مستندات قانونی، آقای زاکانی با توجه به نوع تحصیلات‌شان امکان پذیرش این تصدی را ندارند، مگر اینکه قانون اصلاح شود». چراغعلی افزود: «در حال حاضر با توجه به قوانینی که وجود دارد علیرغم همه شایستگی‌های فردی اما تحصیلات و سوابق آقای زاکانی مغایر با مصوبه هیات وزیران و دستورالعمل وزارت کشور است و ملاک ما نیز در حال حاضر مصوبه هیات وزیران و دستورالعمل وزارت کشور است.» خبرگزاری امنیتی فارس پنج‌شنبه ۱۴ مرداد خبر انتخاب علیرضا زاکانی به‌عنوان شهردار تهران را منتشر کرد. شورای شهر تهران سه روز بعد با ۱۸ رأی به‌طور رسمی زاکانی را به‌عنوان شهردار پایتخت انتخاب کرد. سازمان بازرسی کل کشور هم پیشتر در نامه‌ای خطاب به مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران بدون اشاره به نام زاکانی گفته بود که «ضوابط و مقررات مربوط به انتخاب شهرداران از جمله آیین‌نامه اجرایی شرایط احراز سمت شهردار مصوب ۴ دی ماه سال ۱۳۹۷، از نظر ارتباط مدرک تحصیلی و سابقه مدیریتی باید مدنظر قرار گیرد».

مؤسسه افکارسنجی دانشجویان ایران نتایج یک نظرسنجی را منتشر کرده که نشان می‌دهد ۵۹ درصد مردم «امیدی به بهبود وضعیت» در سال آینده ندارند. حدود ۳۰ درصد شرکت کنندگان در این نظرسنجی که ۱۷ تا ۲۰ مرداد سال جاری به شیوه تلفنی و در یک جامعه آماری ۱۵۷۰ نفره انجام شده است هم گفته‌اند که وضعیت کشور در سال آینده نسبت به امسال بدتر خواهد شد. جزئیات بیشتری از نتایج این نظرسنجی که از سوی یک نهاد حکومتی انجام شده، منتشر نشده است اما همین خلاصه نشانگر کاهش شدید مشروعیت حکومت و امید به کارآمدی آن است. جمهوری اسلامی ایران با بحران های عدیده ای همچون تداوم رکود اقتصادی، تورم فزاینده، افزایش بیکاران و کم آبی در داخل و تنش‌های بین‌المللی در روابط خارجی روبرو است. علاوه بر این همه‌گیری کرونا که بالغ بر یک سال و شش ماه است جامعه ایران را درگیر کرده و حکومت از کنترل آن ناتوان مانده موج نارضایتی را شدت بخشیده است.